KleurenBlind
KleurenBlind

Ben jij kleurenblind?

Of heb je vragen over kleurenblindheid? Hier vind je een antwoord!

Weten of jij kleurenblind bent? Doe een test.

Kleurenblindheid?

Dit is wat het woordenboek Van Dale erover zegt:

kleu·ren·blind (bn.) - 1. niet in staat bepaalde kleuren te onderscheiden

Al is dit niet helemaal juist. In Nederland hebben ongeveer 700.000 mensen een vorm van kleurenblindheid. De meeste kleurenblinden kunnen bepaalde kleuren niet goed uit elkaar houden, zoals ikzelf. Anderen zien sommige kleuren niet. Dit alles maakt dat je beter kan spreken van een kleurzienstoornis. Behalve degene zien in wit, grijstinten en zwart. Dit zijn de echte kleurenblinden. Deze vorm van kleurenblindheid heet achromatopsie.

De meest voorkomende vorm van kleurenblindheid is deuteranomalie. Je ziet dan de groentinten minder goed. Deze vorm word ook Daltonisme genoemd, naar John Dalton die het voor het beschreef. En wist je dat honden groen kleurenblind zijn?

Testen voor kleurenblindheid

Hoe kom je erachter of je kleurenblind bent? Meestal zijn er vroeger of later aanwijzingen voor. Bijvoorbeeld kan je de kleuren niet benoemen. Of je kleurt de jas van Sinterklaas bruin. Of die tas waarvan jij denkt dat deze grijs is, blijkt roze te zijn. Maar zeker weten doe je door een van de testen voor kleurenblindheid. Die met de verschillend gekleurde bolletjes is de meest bekend test voor kleurenblindheid. Deze is gemaakt door dr. Ishihara, waarvan er inmiddels een aantal soorten van zijn voor volwassenen en kinderen. Maar om echt vast te stellen of je kleurenblind bent, ontkom je niet aan een bezoek van de oogarts.

Waarom ben je kleurenblind?

Aan de binnenkant van je oog zit een laag die licht waarneemt, je netvlies. En in die laag zitten cellen die kegeltjes en staafjes genoemd worden. De staafjes 'zien' bij weinig tot geen licht. De kegeltjes 'zien' bij daglicht. Er zijn 3 type kegeltjes te onderscheiden die genoemd zijn naar de kleur licht dat het kegeltje ziet: rood, groen of blauw licht. Heb je achromatopsie? Dan heb je geen enkel kegeltje in je netvlies. In andere gevallen van kleurenblind missen er 1 of 2 kegeltjes. Je ziet dan sommige kleuren niet. Of werkt een van drie kegeltjes anders. Hierdoor kan je bepaalde kleuren niet goed uit elkaar houden.

Het missen van kegeltjes, komt door het missen van de uitleg over bouw van kegeltjes. Het anders werken van de kegeltjes komt door een verkeerde uitleg. Deze uitleg staat in je genen. Kleurenblindheid kan worden doorgegeven van ouder op kind. Het is dus erfelijk. Van elke 12 mannen heeft gemiddeld 1 een vorm van kleurenblindheid. Bij vrouwen 1 op de 250.

Ouderdom, sommige ziekten en drugs kunnen ook (tijdelijke) kleurenblindheid tot gevolg hebben.

Hulpmiddelen voor kleurenblinden

Kleurenblindheid is iets wat je hebt. Het valt (nog) niet te genezen. Maar er zijn wel verschillende hulpmiddelen. Er zijn verschillende software en applicaties beschikbaar voor op de computer of mobiel. Deze helpen bij het herkennen of verduidelijken van kleuren. Of een bril of een paar lenzen speciaal voor kleurenblinden. En er zijn boeken over en onderzoeken naar kleurenblindheid, bijvoorbeeld op school voor leraren.

En er zijn potloden waar de naam van de kleur op staat.

Een voorbeeld van kleurenblindheid

“Was u die zelfmoordenaar?” Vroeg de commandant van vliegbasis Twente in 1965 aan M. Noothoven van Goor. De dienstplichtige militair zat in de kantine achter een biertje bij te komen, samen met de piloot die hem in zijn straaljager op een haar na had gemist. Van Goor reed in zijn auto over de weg die de startbaan kruiste. Bij het oprijden van de startbaan brandde de onderste lamp van het verkeerslicht en Van Goor gaf gas. Het dalende vliegtuig miste hem rakelings. Ook de piloot dacht dat zijn laatste uur geslagen was.

Na dit incident paste de luchtmacht de verkeerslichten aan. Rood kwam voortaan boven, groen onder. Van Goor, volledig kleurenblind voor rood en groen, had het onderste, rode stoplicht als groen geïnterpreteerd!

(NRC Handelsblad, W&O, 2001)

Van Goor ziet naast zwart, wit, grijs, en blauw de kleuren rood en groen als grijstinten. Hierdoor gaf Van Goor gas bij het branden van de onderste lamp! Dit is een manier waarop kleurenblindheid tot uiting kan komen. Hij is 1 van de ongeveer 700.000 Nederlanders met een afwijking voor het het zien van kleuren.

menu